سرویس سرگرمی - مردم پایتخت ٧٠ – ٨٠ سال پیش در دو نوبت شروع می‌کردند به شست و شوی فرش‌ها و نظافت خانه با ریشه گیاه اشنان و صابون آشتیانی که هر دو منشأ گیاهی داشتند؛ یکی قبل از عید هنگام خانه تکانی شب عید و دیگری آخر بهار و تابستان که فرش زود خشک می‌شد. ...

به گزارش سرویس سرگرمی جیرجیرک به نقل از فرادید - مردم پایتخت ٧٠ – ٨٠ سال پیش در دو نوبت شروع می کردند به شست و شوی فرش ها و نظافت خانه با ریشه گیاه اشنان و صابون آشتیانی که هر دو منشأ گیاهی داشتند؛ یکی قبل از عید هنگام خانه تکانی شب عید و دیگری آخر بهار و تابستان که آفتاب تیز می شد و فرش را زود خشک می کرد.

از خاکستر حاصل از سوزاندن شاخ و برگ گیاه اشنان، ماده ای قلیایی «کلیاب» به دست می آورند که در مراکز صنعتی و سنتی مانند صابون سازی، سفالگری، شستشوی نخ های ابریشم و شیشه گری استفاده می کنند. در گذشتهٔ نه چندان دور نیز مغز ریشهٔ آن را خشک و به عنوان شوینده استفاده می کردند.

«نصرالله حدادی» تهران پژوه، می گوید: «بین سال های ١٣٣٤ تا ١٣٤٠ طول کشید تا همه تهران دارای آب شود و تا قبل از اینکه فشاری ها را سرچهارراه ها بگذراند مردم می رفتند سر قنات ها فرش می شستند. فرش را می انداختند روی فرغون می رفتند سر قنات. بعدها که سر همه چهارراه ها و میدان ها و جاهای پررفت و آمد فشاری آب گذاشته شد شب که خیابان ها خلوت بود مردم تا وسط خیابان فرش می انداختند و شروع می کردند به شستن فرش با شوینده هایی که خودشان درست کرده بودند.»

حدادی می افزاید: «قبل از پودر لباسشویی «فاب» که نخستین پودر شستشوی وارداتی به ایران بود، مردم تهران مثل همه جای کشور لباس و ظروف خود را با صابون های مکعبی می شستند. به این صورت که آن را پودر می کردند و از کف آن برای نظافت استفاده می کردند یا چوبک (ریشه گیاه اشنان) را پس از خشک کردن می کوبیدند و از پودر آن استفاده می کردند. برای لباس و پرده و ملحفه های سفید هم از نیل و لاجورد استفاده می شد.»

در دهه ٣٠ پودر فاب و بعد از آن پودر تاید وارد شد و بتدریج در اواسط دهه ٤٠ محصولات وطنی مثل برف و شوما و دریا بازار را از فاب گرفتند. نکته جالب این بود که به گفته حدادی، تا سال ها مردم به همه پودرهای لباسشویی «فاب» می گفتند.