سرویس فرهنگ و هنر - لو یاشین عنکبوت سیاه دروازه روس ها اولین دروازه بانی بود که جام قهرمانی ملتهای اروپا را بالای سر برد. ...

به گزارش سرویس فرهنگ و هنر جیرجیرک به نقل از آسمونی - لو یاشین می گفت:

شادی دیدن یوری گاگارین در حال پرواز در فضا،‌ فقط با شادی مهار یک ضربه پنالتی قابل مقایسه است.

اندکی قبل از جام جهانی 2018 بود که فدراسیون بین المللی فوتبال (فیفا) از پوستر جام جهانی 2018 روسیه در یکی از ایستگاه های متروی شهر مسکو رونمایی کرد. در مراسم رونمایی این پوستر ویتالی موتکو وزیر ورزش، فاطیما سامورا، دبیر کل فیفا، آلکسی سوروکین مدیر کمیته سازماندهی جام جهانی روسیه، الکساندر گوربنکو، معاون شهردار مسکو و ایگور آکینکیف، سفیر جهانی جام جهانی 2018 و دروازه بان تیم ملی روسیه حاضر بودند.

اما مساله مهم، خود پوستر بود. در این پوستر که توسط «ایگور گوروویچ» هنرمند روس طراحی شده،تصویری از «لو یاشین» دروازه بان افسانه ای فوتبال شوروی سابق نقش بسته است. اما یاشین چه کرده که این گونه به یکی از نمادهای فوتبال روسیه بدل شده است؟ او چگونه دروازه بانی کرد که ساندرو ماتزولا ستاره تیم ملی ایتالیا درباره اش گفت: بازی او در زمین از من هم بهتر است؟!

کارگری 12 ساله در شمال مسکو

داستان زندگی عنکبوت سیاه فوتبال شوروی از همان آغاز با سختی های زیاد همراه بود؛ لو ایوانوویچ یاشین در 22 اکتبر 1929 در مسکو متولد شد. پدرش کارگر بود و لو هم خیلی زود طعم کارگری را چشید. تنها 10 سال داشت که آلمان نازی به شوروی حمله کرد و به این ترتیب کشورش وارد جنگ جهانی دوم شد. در آن شرایط مردان باید به جنگ می رفتند و پسران هم سن و سال یاشین هم مجبور بودند تا در کارهای مربوط به جنگ کمک کنند. لو به عنوان مکانیک دستگاه های الکتریکی آموزش دید و در کارخانه ای در توشینو در شمال مسکو مشغول به کار شد. در همین دوران بود که فعالیت های چندی در رشته هایی چون هاکی روی یخ، فوتبال و بسکتبال انجام داد.

20 سال حضور در دینامو مسکو

جنگ جهانی در سال 1945 تمام شد اما حالا نوبت سربازی یاشین فرا رسیده بود.چندی بعد آرکادی چرنیشوف مربی جوانان دینامو مسکو استعداد او را کشف کرد و چندی بعد لو در سال 1949 با تیم دینامو مسکو قرارداد امضا کرد. اولین بار که او برای تیم اصلی دینامو به میدان رفت در سال 1950 بود و مقدر بود که او وفادارانه 20 سال تمام درون دروازه این تیم بایستد و در 326 بازی برای این تیم، آماری حیرت انگیز به جای گذارد.

رقابت با ببر

با این حال یاشین هم مثل سایر ستارگان دنیا فوتبال برای تثبیت جایگاه خود ناچار بود با رقبای باتجربه رقابت کند. در بدو ورود لو به این تیم، الکسی خومیچ ملقب به ببر دروازه بان اصلی دینامو بود. همان دروازه بانی که بعد از پایان جنگ جهانی دوم در چند دیدار دوستانه با دینامو در بریتانیا به میدان رفت و مورد توجه بسیاری از فوتبالدوستان قرار گرفت. خومیچ که 9 سال از لو بزرگ تر بود، آنچنان جایگاه خود را تثبیت کرده بود که بو در سال 1950 تنها در دو مسابقه فرصت کرد که درون دروازه بایستد! این آمار در سالهای بعد کمتر هم شد به طوری که در سالهای 1951 و 1952 حتی یک بازی هم به سنگربان همیشه سیاه پوش نرسید! با این حال سرانجام او فرصت لازم را کسب کرد. خومیچ در سال 1953 مصدوم شد و از آن پس لو به صورت کامل جایگاه او را گرفت به گونه ای که آلکسی سالهای پایانی فوتبال خود را در دینامو مینسک و اسپارتاک مسکو سپری کرد.  

نخستین قهرمانی در لیگ

در سال 1950 یاشین و هم تیمی هایش عنوان دوم را در لیگ 19 تیمی شوروی کسب کردند؛ بالاتر از دینامو تفلیس و با 3 امتیاز کمتر از زسکا مسکو. چهار سال بعد تعداد تیمهای لیگ به 13 کاهش یافته بود. این بار رقابت بر سر قهرمانی بین تیمهای دینامو مسکو، اسپارتاک مسکو و اسپارتاک مینسک بود. اما سرانجام یاشین و هم تیمی هایش با 15 برد و تنها 4 شکست عنوان قهرمانی لیگ را از آن خود ساختند. در همان سال بود که یاشین برای اولین بار به تیم ملی کشورش دعوت شد.

اولین بازیها در تیم ملی

شوروی در سال 1954 در دیداری یک طرفه موفق شد با 7 گل سوئد را در هم بکوبد. لو برای اولین بار در این مسابقه در ترکیب اصلی تیم خود قرار گرفت و در آن سال یک بار دیگر نیز حراست از دروازه تیم کشورش را عهده دار شد. یک سال بعد بازیهای او بیشتر شد و این بار در 4 مسابقه از دروازه کشورش محافظت کرد. اما سال 1956 پرکارترین سال یاشین در تیم ملی کشورش بود؛ سالی با 10 بازی رسمی از جمله مسابقات المپیک ملبورن. در همان زمان لو می گفت:

فقط دو دروازه‌بان در سطح جهانی وجود دارد. یکی لو یاشین و دیگری تراتمان، دروازه‌بان جوان آلمانی که در منچسترسیتی بازی می‌کند.

قهرمانی در المپیک به لطف دروازه بان- مدافع

یاشین از همان زمانی نقشی فراتر از یک دروازه بان صرف را در تیم خود ایفا کرد. او پست دروازه بان- مدافع پوششی را ابداع کرد و اغلب از دروازه بیرون می آمد و در بازی سازی شرکت می کرد. در مسابقات 1956 ملبورن شوروی با برد مقابل آلمان(2-1)، با اندونزی(0-0) کرد و آن گاه در دیداری تکراری این تیم را(4-0) شکست داد. پس از یک برد(2-1) در وقت اضافی مقابل بلغارستان، شوروی راهی فینال شد و یوگسلاوی را( 1-0) شکست داد تا روس ها اولین قهرمانی در المپیک را جشن بگیرند. چهار سال بعد همین دو تیم فینال اولین دوره یورو را برگزار کردند که باز هم شوروی برنده شد.

بهترین دروازه بان جام جهانی

یاشین در جام جهانی 1958 بهترین دروازه بان جام جهانی شد. با این حال در جولای 1961 ولادیمیر ماسلاچنکو، دروازه بان لوکوموتیو مسکو به عنوان دروازه بان اصلی شوروی برگزیده شد. البته یاشین به سرعت و در ماه آگوست جایگاهش را پس گرفت. در جام جهانی 1962 به نظر می رسید یاشین چندان آماده نیست. به خصوص در بازی با کلمبیا که نتیجه(4-4) شد. در مرحله یک چهارم نهایی شوروی(2-1) از شیلی میزبان باخت اما بعد از بازی مشخص شد که یاشین در برخورد با بازیکن شیلی، از ناحیه سر آسیبی جدی دیده است؛ با این وجود تا پایان دوام آورده است. یاشین یک بار دیگر بهترین دروازه بان جام شد.

برنده توپ طلای اروپا

کنستانتین بسکوف مربی روسها به توانایی یاشین اعتماد داشت و از او همچنان به عنوان دروازه بان اصلی تیم ملی استفاده کرد. یاشین در سال 1963 به اوج بازگشت. در مقدماتی یورو در خانه ایتالیا پنالتی ساندرو ماتزولا را مهار کرد و سرانجام به تنها دروازه بان تاریخ فوتبال بدل شد که برنده توپ طلای بهترین بازیکن سال شده است. افتخاری که قبل و بعد از لو به هیچ دروازه بانی نرسید. یاشین این عنوان تاریخی را در 27 می 1964 پیش از دیدار با سوئد که به پیروزی 3-1 شوروی انجامید، پیش دیدگان صد هزار هوادار در مسکو دریافت کرد. دو سال بعد نوبت به کسب عنوان چهارمی جام جهانی بود و البته آخرین جام جهانی که لو به عنوان بازیکن اصلی تجربه می کرد. او در سال 1970 همچنان عضو تیم ملی بود اما با شماره 13 و به عنوان دروازه بان ذخیره لئونید شومتس. سه سال از آخرین حضور او در ترکیب تیم ملی می گذشت؛ بازی با یونان در رقابت های یورو 68. چیز زیادی تغییر نکرده بود. به قول لو

برای دروازه‌بان‌ها هیچ چیز تغییر نکرده است. آنها مثل همیشه، فقط نباید گل بخورند.

207 کلین شیت

در دوران حضور در میادین  در 207 مسابقه از 438 دیدار رسمی خود، گلی دریافت نکرد و آمار  (47%) کین شیت را برجای نهاد که حیرت انگیز است. سرانجام بازی خداحافظی یاشین در می 1971 میان منتخب مسکو و منتخب جهان با حضور بازیکنانی چون جاچینتو فاکتی، بابی چارلتون و گرد مولر و دیگر بزرگان فوتبال برگزار شد و عنکبوت سیاه برای همیشه از فوتبال کنار رفت.

افتخارات

یاشین 5 بار با دینامو لیگ شوروی را فتح کرد. این عناوین در سالهای 1954، 1955،  1957، 1959 و 1963 به دست آمدند. علاوه بر این 6 بار هم عنوان نایب قهرمانی لیگ را با دینامو به دست‌ آورد. در خلال این سالها 3 عنوان قهرمانی جام حذفی در سالهای 1953، 1967 و 1970 و یک نایب قهرمانی این مسابقات در سال 1955 نصب دینامو شد. در تیم ملی هم قهرمانی یورو 60 و نایب قهرمانی این مسابقات در سال 64 و فتح المپیک ملبورن( 1956) از دیگر افتخارات لو به شمار می آمد. عنوان چهارمی جام جهانی 1966 نیز آخرین افتخار او با تیم ملی بود. تیمی که تا سال 1970 در 74 بازی برای آن به میدان رفت. با این حال تمام عناوین لو به فوتبال محدود نمی شد و او قهرمانی لیگ هاکی روی یخ شوروی را هم در سال 1953 با تیم هاکی دینامو به کارنامه خود افزود

پایان

پایان کار افسانه فوتبال شوروی خیلی ناگهانی بود. ابتدا در سال 1986 مشخص شد که یک لخته خونی بزرگ در پای لو وجود دارد او مجبور شد تا آن پایش را قطع کند.چهار سال بعد و  در 20 مارس 1990 سنگربان افسانه ای به دلیل سرطان معده در خانه اش در کنار همسرش والنتینا و دو دخترش ایرینا و النا درگذشت.